Generał Boruta-Spiechowicz o Jerzym Sosnowskim

W wielu miejscach można znaleźć informacje na temat spotkania majora Jerzego Sosnowskiego z generałem Mieczysławem Borutą-Spiechowiczem (taka informacja znajduje się m.in w polskiej i angielskiej wersji Wikipedii a także w znanym artykule Michała Komara - Trzy życia agenta). Do takiego spotkania maiło dojść około roku 1940 gdy obaj polscy oficerowie przebywali w radzieckim więzieniu. Niestety, wydźwięk informacji o spotkaniu sprowadza się do tego, że Sosnowski pomagał enkawudzistom w przesłuchaniach generała. Żaden z autorów tej informacji nie podaje jednak źródła swoich rewelacji.

boruta spiechowiczW 2010 roku wydana została pierwsza pełna biografia gen. Boruty-Spiechowicza (Generał Brygady Ludwik Mieczysław Boruta-Spiechowicz (1894-1985)). Autorem biografii jest pan Wojciech Grobelski.
Autorowi udało się dotrzeć do niepublikowanych wspomnień generała Boruty-Spiechowicza (Szlaki bojowe - może uda mi się Was ocalić od zapomnienia). W tych wspomnieniach generał opisuje swoje spotkanie z Jerzym Sosnowskim. Spotkanie miało miejsce w celi, w której przebywał generał. Major Sosnowski wyznał generałowi, że został przysłany do jego celi przez NKWD w charakterze kapusia.
Dekonspiracja Sosnowskiego świadczy, że nie mógł brać udziału w przesłuchaniach. Prawdopodobnie funkcjonariusze NKWD mieli nadzieję, że Sosnowskiemu uda się uzyskać jakiekolwiek informacje od Boruty-Spiechowicza. Jednak Jerzy Sosnowski lojalnie poinformował generała o roli jaką dla niego zaplanowali enkawudziści. Dzięki temu ich plan nie mógł się powieść.

sluzby specjalneUdało mi się również znaleźć w innym miejscu relację generała Boruty-Spiechowicza ze spotkania z Jerzym Sosnowskim. Znajduje się ona w książce francuskich dziennikarzy dokumentalistów o służbach specjalnych (Roger Faligot, Rémi Kauffer. Służby specjalne - historia wywiadu i kontrwywiadu na świecie. Wydanie polskie - 2006r.) Umieszczona w książce krótka notatka o działalności siatki Jerzego Sosnowskiego jest poprawna i nie zawiera rażących błędów. Autorzy, jak piszą, dotarli w niemieckich archiwach do opracowań na temat A-planu i zamieszczają jego krótką charakterystykę. A co piszą o spotkaniu generała z majorem?

 

Według innej wersji rannego Sosnowskiego znaleźli w pobliżu granicy rumuńskiej żołnierze sowieccy. Wyleczony i internowany w ZSRR, rzekomo zmarł w końcu lutego 1942 r. w okolicach Saratowa. Według informacji udzielonych autorowi piszącemu te słowa przez pułkownika Jana Ciałowicza, generał Boruta-Spiechowicz opowiadał mu, iż w 1940 r. spotkał Sosnowskiego w moskiewskim więzieniu na Łubiance. Ten miał z rozżaleniem opowiadać o wyrządzonej mu przez władze polskie niesprawiedliwości. Przed przekroczeniem granicy rumuńskiej konwojujący go żandarmi jakoby oddali do niego strzały, które pozbawiły go przytomności. Uznany przez konwojentów za zabitego i znaleziony przez okolicznych chłopów, Sosnowski został przekazany władzom sowieckim, umieszczony w szpitalu, a następnie przewieziony do Moskwy.

Analizując powyższe informacje, należy stwierdzić, że faktem bezspornym jest spotkanie majora Jerzego Sosnowskiego z generałem Mieczysławem Borutą-Spiechowiczem. Jednak powyższe relacje przeczą dość często powtarzanej tezie, jakoby Sosnowski brał udział w przesłuchaniach generała. Gdyby taki fakt miał miejsce, wydaje się oczywistym, że relacja generała Boruty-Spiechowicza ze spotkania z Jerzym Sosnowskim wyglądałaby zupełnie inaczej.

Komentarze 

 
0 # jerzy Wis 2019-06-24 21:01
w PRL ukazała sie ksiązka płk Kuropieski "Z powrotem w służbie".był onjeńcem oflagów a po wyzwoleniu pierwszym attache w Londynie,organi zował powroty żołnierzy PSZ na Zachodzie do kraju.i wspomina o rozmowach z gen borutą Spiechowiczem,k tóry przyznał,że gdy siedział na Łubiance to Beria podesłał mu do celi człowieka,który przedstawił sie jako mjr Sosnowski,opowi edział swoją historię i to,że NKWD przez niego sonduje możliwość sformowania polskiej armii w ZSRR potrzebnej na froncie z hitlerowcami.
Odpowiedz | Odpowiedz z cytatem | Zacytuj